Contoh
Kerja Kursus Pengajian AM
1. ABSTRAK
Adat Resam Dalam Majlis Perkahwinan Masyarakat Kaum India Di
Taman Kelubi Damai, Jasin, Melaka.
Kajian ini dijalankan dibawah tajuk, “Adat Resam dalam Majlis Perkahwinan
Masyarakat India” di Taman Kelubi Damai. Kajian ini mengemukakan dua objektif.
Objektif pertama kajian ialah untuk mengenalpasti jenis-jenis adat resam dalam
majlis perkahwinan masyarakat India. Objektif yang kedua pula, mengenalpasti
kepentingan mengekalkan adat resam dalam majlis perkahwinan masyarakat India di
Taman Kelubi Damai. Kawasan kajian ini terletak kira-kira 4 km dari Bandar
Jasin dan 28 km dari Bandaraya Melaka. Kajian yang digunakan ialah kajian
tinjauan. Instrumen kajian yang digunakan dalam kajian ialah soal selidik dan
pemerhatian. Sampel kajian ialah seramai 25 orang responden yang tinggal di
Taman Kelubi Damai. Dapatan kajian menunjukkan bahawa penduduk di taman
tersebut masih mengamalkan adat resam dalam majlis perkahwinan India. Kajian
ini merumuskan bahawa adat resam perkahwinan masih diamalkan di sini kerana
masih terdapat golongan masyarakat yang mengamalkan adat resam dari
turun-temurun.
2. KANDUNGAN
|
Bilangan
|
Butiran
|
Muka Surat
|
|
1
|
Penulisan : Abstrak
|
1
|
|
2
|
Kandungan
|
2
|
|
3
|
Penghargaan
|
3
|
|
4
|
Pengenalan
|
4 - 10
|
|
5
|
Objektif Kajian
|
11
|
|
6
|
Lokasi Kajian
|
12 - 15
|
|
7
|
Metodologi Kajian
|
16 - 17
|
|
8
|
Dapatan Kajian
|
18 - 29
|
|
9
|
Rumusan / Kesimpulan
|
30 - 32
|
|
10
|
Rujukan
|
33 - 34
|
|
11
|
Lampiran
|
35 - 38
|
3. PENGHARGAAN
Selamat sejahtera dan rasa kesyukuran saya ucapkan kepada Tuhan kerana dengan
limpah kurniaNya, dapat juga saya menyiapkan kerja kursus Pengajian Am kertas 4
(900/4) penggal 2 tahun 2015 yang bertajuk, “Adat Resam dalam majlis
perkahwinan masyarakat kaum India di Taman Kelubi Damai, Jasin, Melaka” dalam
masa yang telah ditetapkan oleh guru pembimbing iaitu Encik Sabaruddin Bin
Ismail yang merupakan guru Pengajian Am di sekolah.
Terlebih dahulu saya ingin merakamkan ucapan setinggi-tinggi terima kasih yang
tidak terhingga kepada Tuan Haji Abdul Bari Bin Ahmad yang merupakan pengetua
Sekolah Menengah Kebangsaan Datuk Bendahara, kerana telah memberi keizinan
kepada saya untuk menyiapkan tugasan ini dengan sempurna dan teratur.
Seterusnya,
saya juga ingin mengucapkan ribuan terima kasih kepada guru mata pelajaran
Pengajian Am saya iaitu Encik Sabaruddin Bin Ismail kerana telah banyak
meluangkan masa, memberikan tunjuk ajar serta nasihat untuk membantu saya
menyiapkan kajian ini, selain memberikan semangat kepada saya untuk
menjalankan tugasan ini dengan sebaik-baiknya.
Tidak dilupakan juga ribuan terima kasih yang tidak terhingga kepada kedua-dua
ibu bapa saya iaitu Encik XXX A/L XXX serta Puan XXX A/P XXX yang telah banyak
berkorban untuk saya dari segi tenaga, dorongan serta dari segi kewangan untuk
memastikan kerja kursus ini supaya berjalan dengan lancar.
Akhir sekali, di sini saya juga ingin mengucapkan terima kasih kepada
rakan-rakan saya serta pihak-pihak yang terlibat secara langsung ataupun secara
tidak langsung dalam membantu saya menyiapkan kerja kursus Pengajian Am
ini.
Semasa
saya menjalankan kerja kursus Pengajian Am ini, saya telah menghadapi banyak
kesukaran dan cabaran dalam menyiapkan kajian, akan tetapi dengan berkat
kesabaran dan doa yang tidak putus ke hadapan Tuhan, dapat juga saya menyiapkan
kerja kursus ini dengan jayanya.
4. PENGENALAN
Definisi “adat” menurut Kamus Dewan, adat bermaksud suatu peraturan yang
diamalkan secara turun temurun di dalam masyarakat sehingga merupakan hukum dan
peraturan yang harus dipatuhi. Adat juga didefinasikan sebagai suatu cara yang
sudah menjadi kebiasaan. Etimologi perkataan adat adalah dari bahasa Arab
“Adah” yang bererti kebiasaan atau sesuatu perbuatan yang dilakukan secara
berulang-ulang lalu menjadi kebiasaan yang tetap dan dihormati orang,maka
kebiasaan itu menjadi adat. Kata majmuk adat ialah adat istiadat. Apabila
konsep adat dijadikan istilah Melayu perkataan ini boleh disamakan dengan
kebudayaan. Konsep adat dalam kalangan masyarakat India bukan sahaja bermaksud
upacara atau istiadat tetapi juga bermaksud seluruh sistem hidup seperti sistem
sosial, kepercayaan dan perundangan. Adat juga dikenali sebagai aneka kelaziman
dalam sesebuah negeri berdasarkan kepada keadaan dan situasi sesuatu masyarakat
itu. Ringkasnya, adat adalah peraturan hidup sehari-hari. Ia merupakan gagasan
kebudayaan yang terdiri daripada nilai-nilai kebudayaan, norma, kebiasaan,
kelembagaan dan hukum adat yang lazim dilakukan di sesuatu daerah.
Adat istiadat dalam masyarakat India tradisional ialah segala yang berkaitan
dengan proses kehidupan manusia bermula apabila seseorang itu lahir hingga
beliau meninggal dunia. Menurut Dr.Van Dijkmengatakan adat merupakan kesusilaan
dan kebiasaan di semua lapangan hidup dan semua peraturan dan tingkah laku.
Menurut A.J.N Richard pula menakrifkan adat sebagai “colloquially”. Adat boleh
didefinisikan sebagai undang-undang, fesyen , peribadi dan tingkah laku sosial.
Rasional kajian mengkaji adat resam masyarakat India dalam majlis perkahwinan di
Taman Kelubi Damai ini dilakukan kerana, pengkaji ingin memperkenalkan semula
jenis-jenis adat resam India yang semakin dilupakan oleh generasi muda. Selain
itu, pengkaji juga mahu mengenal pasti adakah masyarakat di Taman Kelubi
Damai masih mengamalkan adat resam dalam majlis perkahwinanan.
1.
MERISIK
Adat merisik merupakan peringkat pertama dalam melangsungkan sebuah
majlis perkahwinan masyarakat India. Dalam peringkat merisik, beberapa
aspek akan diberi perhatian oleh keluarga kedua-dua belah bakal pengantin
seperti faktor etnik, sub etnik, kasta dan agama. Selain itu, faktor-faktor
lain seperti status ekonomi dan status sosial merangkumi aspek seperti umur,
tahap pendidikan, jenis pekerjaan, etika dan moral, rupa paras dan latar
belakang keluarga juga turut diambil kira. Selalunya maklumat-maklumat ini
diperolehi secara langsung dari pihak yang terlibat dan juga secara tidak
langsung menerusi sahabat-handai dan saudara mara. Ada kalanya orang tengah
yang dipanggil “tirumana taragar” akan membantu dalam kerja-kerja merisik.
Tetapi kini peranan tersebut telah diambil alih oleh ejen-ejen perkahwinan yang
berdaftar.
2.
KUNJUNGAN KE RUMAH PENGANTIN
Adat ini dilakukan selepas adat merisik dilakukan. Bakal pengantin lelaki akan
mengunjungi bakal pengantin perempuan untuk melihat sendiri paras rupa dan
perawakan calon isterinya. Adat ini dikenali sebagai “pen paarttal” atau dalam
bahasa Melayu dipanggil sebagai melihat bakal isteri. Ketika itu wakil pihak
lelaki perlu datang dalam jumlah ganjil walaupun bilangan tersebut ramai. Buah
tangan seperti kelapa, sirih, pinang, cendana, buah-buahan, bunyi-bunyian serta
serbuk kumkum akan dibawa. Barang-barang ini dibawa sebagai tanda kedatangan
mereka atas niat yang baik dan untuk mengeratkan lagi hubungan kekeluargaan.
Pihak bakal pengantin perempuan akan menerima hantaran tersebut sekiranya
bersetuju. Jika tidak, mereka hanya melayan orang yang datang sebagai tetamu
dan tidak akan mengambil barang-barang tersebut.
Bakal pengantin perempuan akan memakai sari dan dipertanggungjawabkan
menghidang air minuman. Pada masa itu bakal pengantin lelaki berpeluang melihat
pengantin perempuan dengan lebih dekat lagi. Oleh itu bakal pengantin perempuan
perlu melayani para tetamu yang bertandang termasuklah bakal suami. Kemudian
kunjungan ini dibalas oleh wakil perempuan. Kali ini pengantin perempuan tidak
turut serta. Dalam masyarakat India, adat “pen paarttal” juga bertujuan untuk
mengetahui latar belakang bakal pengantin lelaki. Adat penyesuaian bakal
pengantin dikenali sebagai “Thirumanam Poruttam Paartal” dijalankan terlebih
dahulu. Dalam ajaran Hindu tidak terdapat konsep perceraian. Terdapat 21 aspek
perlu diambil kira untuk menentukan kesesuaian pasangan bakal pengantin dengan
cara
tilikan
dimanak Hindu. Diantara yang masih diamalkan oleh masyarakat Hindu iaitu ‘Tina
poruttam/Natcattira
poruttam’, ‘Kana poruttam’, ‘Mahentira poruttam’, ‘Pentiikka poruttam’, ‘Yooni
poruttam’, ‘Raasi poruttam’, ‘Raasiyaati paati poruttam’, ‘Vaiya poruttam’,
‘Racau poruttam’ dan ‘Veetai poruttam’.
3.
IKAT JANJI
Ikat janji atau ‘niccayam’ dilakukan selepas mendapat persetujuan kedua-dua
belah pihak. Wakil lelaki akan datang ke rumah pihak perempuan dalam jumlah
bilangan yang ganjil dengan membawa beberapa barangan seperti kelapa, sirih
pinang, bunga-bungaan buah-buahan, cendana dan kumkum untuk diberikan kepada
wakil perempuan. Sebaik sahaja sampai ke rumah bakal pengantin perempuan, bapa
kedua-dua belah pihak akan berbincang mengenai perkahwinan tersebut. Sekiranya
bapa salah seorang bakal pengantin telah meninggal dunia, perbincangan akan
diadakan dengan saudara-mara. Sekiranya kedua-dua belah pihak pengantin bersetuju,
mereka akan mengikat janji. Bakal pengantin lelaki seterusnya akan melafazkan
ikat janji bagi menyatakan persetujuan untuk mengahwini bakal pengantin
perempuan. Seterusnya perkahwinan tersebut akan diumumkan kepada orang ramai.
Sebagai tanda ikatan, kedua-dua pengantin akan menukar sirih pinang yang
dinamakan taambuulan marrutal. Kemudian mereka akan membincangkan mengenai hari
perkahwinan dan tentang belanja untuk pengantin perempuan, kad jemputan dan
sebagainya. Kemudian upacara “niccayam” akan dilakukan dan lazimnya akan
dijalankan dengan bertukar-tukar kalungan bunga.
4.
PARISAM
Adat parisam terbahagi kepada dua iaitu “parisam biasa” atau “udan parisam”.
Parisam biasa adalah pemberian hadiah yang dijalankan lebih awal daripada hari
perkahwinan, manakala udan parisam adalah pemberian hadiah yang dilakukan pada
hari yang sama di sebelah pagi sebelum perkahwinan dilangsungkan. Dalam
masyarakat India, parisam umpama sebuah majlis pertunangan. Adat pemberian
parisam akan diadakan pada hari yang telah dipersetujui oleh kedua-dua belah
pihak. Pihak pengantin lelaki akan menyediakan beberapa jenis hantaran dalam
jumlah ganjil. Hantaran ini perlu disediakan oleh wanita yang sudah
bersuami sahaja dan mereka dipanggil ‘cumanggali’. Parisam akan dibawa ke rumah
pengantin perempuan diketuai oleh bakal pengantin lelaki dengan memakai pakaian
tradisional masyarakat India. Pada masa yang sama alat muzik tradisional
seperti ‘naatasawaram dan meelam’ dimainkan. Pihak perempuan akan menyediakan
buyung yang dikenali sebagai puurana kumbum yang diletakkan di ruang tamu.
Lampu minyak yang dipanggil sebagai ‘kuttu vilakku’ diletakkan bersebelahan
‘puurana kumbum’ sebagai tanda menunjukkan kurniaan tuhan.
Bagi memulakan adat tersebut, upacara sembahyang akan dilakukan
terlebih dahulu. Kemudian bapa pengantin perempuan akan membawaparisam yang
mengandungi sari dan diberi kepada anaknya. Pada masa yang sama pengantin
perempuan menulis sesuatu dengan menggunakan kunyit sebagai meminta restu
daripada tuhan. Setelah itu barulah pihak lelaki dan jemputan lain boleh
melihat ‘puurana kumbum’ dengan lebih dekat lagi. Pada hari tersebut, bakal
pengantin perempuan memakai sari parisam dan dipimpin keluar oleh seorang
wanita lain ke ruang tamu. Pada masa ini beberapa orang saudara-mara boleh
mengalungkan kalungan bunga pada bakal pengantin perempuan. Ini dikenali
sebagai ‘orrai-maalai’ atau kalungan tunggal. Pengiring akan memberi kad
jemputan kepada kedua-dua pihak pengantin. Tiga upacara penting iaitu
mengunjungi rumah pengantin (pen paartal), adat ikat janji (niccayam) dan
pemberian hadiah (parisam) merupakan adat yang sering dilakukan oleh masyarakat
India. Namun begitu ada di kalangan mereka yang tidak lagi melakukan upacara
tersebut untuk mengelakkan pembaziran.
5.
SEBELUM MAJLIS PERKAHWINAN
Sebelum majlis perkahwinan berlangsung, terdapat beberapa perkara penting yang
perlu dijalankan terlebih dahulu, antaranya :
A.
Kad Jemputan
Kad
jemputan memainkan peranan yang penting dalam perkahwinan masyarakat India. Kad
jemputan ini dibuat berdasarkan almanak Hindu. Sekiranya terdapat kesilapan,
bermakna perkahwinan tidak dapat dijalankan dengan lancar. Kad jemputan yang
telah dicetak disapu dengan serbuk kunyit cair sebagai lambang keharmonian.
Beberapa keping kad jemputan dalam bilangan ganjil akan dibawa bersama ke
kuil untuk dibawa bersembahyang (arccanai). Kad diletakkan di atas dulang
bersama sirih, wang ringgit, kelapa, pinang dan sebagainya sebagai lambang
kekayaan. Upacara ini dinamakan sebagai ‘paanam paaku’. Kemudian dulang akan
dibawa ke rumah pengantin perempuan untuk diberi kepada pengantin lelaki dan
begitulah sebaliknya. Pada masa yang sama sirih pinang akan diberikan sebagai
tanda jemputan perkahwinan secara rasmi.
B.
Penyediaan Thaali (Tirumaanggalyam)
Thaali
atau “tirumaangalyam” merupakan lambang suci perkahwinan yang dikalungkan pada
leher pengantin perempuan. Pada thaali itu diikat segumpal benang putih yang
disapu dengan kunyit. Terdapat pelbagai jenis thaali yang digunakan oleh
masyarakat India seperti lingath thaali, pottut thaali, tennant thaali dan
sebagainya. Ini disebabkan terdapat pelbagai suku di kalangan masyarakat India.
Adat penyediaan thaali ini dilakukan tujuh atau sembilan hari sebelum hari
perkahwinan. Pihak lelaki akan membawa emas, cendana, kumkum, sirih pinang,
kelapa dan bayaran untuk pembuat thaali. Ini adalah untuk memastikan tukang
thaali mengetahui hari yang sesuai untuk membuat thaali. Tiga hari sebelum
perkahwinan, thaali akan diambil dan diletakkan di tempat sembahyang atas suruhan
pembuat thaali. Pihak pengantin adalah dilarang untuk menawar perkhidmatan yang
dilakukan oleh pembuat thaali. Selepas itu upacara sembahyang dilakukan dan ini
dinamakan sebagai “thaalippadaiyal”. Dalam upacara itu bubur manis dan nasi
manis disediakan termasuklah dhoti dan sari untuk pasangan pengantin. Secara
umumnya thaali tidak diwajibkan diperbuat daripada emas. Ini kerana thaali
masih boleh dibuat daripada kunyit yang dikatakan lebih selamat dan tidak
dicuri orang.
6.
MUKUURTTA KAAL
Adat ini dilakukan lima hari sebelum hari perkahwinan dilangsungkan. Adat
“mukuurtta kaal” ini diadakan pada hari yang baik mengikut firasat masyarakat
India. Untuk menjalankan adat tersebut sebatang pokok yang masih muda dan lurus
akan ditebang untuk dijadikan ‘mukuurtta kaal’. Batang pokok tersebut berukuran
dua atau tiga meter dan mempunyai lilitan batang antara 20 hingga 30
sentimeter. Adat mendirikan mukuurtta kaal adalah sebagai menandakan
perkahwinan akan dilangsungkan di rumah tersebut. Bahan-bahan lazim seperti
sirih pinang, kumkum, kunyit dan sebagainya akan disediakan. Ahli-ahli keluarga
pengantin akan bermohon pada Tuhan supaya perkahwinan dapat dilangsungkan tanpa
gangguan. Batang kayu diambil dan dibersihkan serta dibuang kulitnya. Lima
orang perempuan yang sudah berkahwin akan menyapukan kunyit cair dan kumkum
pada batang kayu tersebut dari pangkal hingga hujung. Kemudian hujung kayu
diikat dengan daun ara atau mangga menggunakan kain bewarna merah. Kayu akan
dipacak sedalam setengah meter dan bahan-bahan tadi akan dimasukkan ke dalam
lubang tersebut sebagai lambang kekayaan. Kemudian upacara sembahyang dilakukan
oleh pengantin beserta limaorang perempuan tersebut. Sebanyak sembilan jenis
bijirin ditabur pada batang kayu dan lampu minyak dinyalakan. Pada masa yang
sama pengantin berikrar akan menjaga alam sekitar sebagai lambang persahabatan
dengan alam sekitar. Kebiasaannya adat mendirikan mukuurtta kaal dilakukan di
rumah pengantin lelaki. “Thirumanam” bermaksud penyatuan atau ikatan suci
melalui perkahwinan antara pasangan suami isteri agar kekal hingga ke akhir
hayat.
Terdapat tiga jenis perkahwinan dalam masyarakat India iaitu ‘Vaitikat
Thairumanam’, ‘Tamil Thairumanam’ dan ‘Diya Thairumanam’ yang mana perkahwinan
ini dijalankan adalah berlandaskan aspek suku kaum. Majlis perkahwinan
dimulakan dengan upacara niccayam (ikat janji) dengan memberi hadiah seperti
pakaian dan lain-lain. Kad undangan disapu dengan air kunyit dibawa ke kuil
dalam jumlah ganjil sebagai tanda rasmi undangan perkahwinan. Upacara
“Kanggenam” iaitu menanam sebatang pokok yang lurus dan disapu dengan serbuk
kunyit tiga hari sebelum hari perkahwinan dilangsungkan. Pengantin lelaki tidak
dibenarkan keluar selama tiga hari sebelum hari majlis perkahwinan.
7. MAJLIS
PERKAHWINAN
Upacara perkahwinan dilakukan oleh pedanda dengan berdoa supaya pengantin hidup
bahagia hingga hingga akhir hayat. Pedanda akan menabur sembilan jenis bijirin
setelah selesai acara menyarung cincin. Pengantin lelaki akan mengalungkan
thaali yang diperbuat daripada benang yang disapu dengan kunyit dan hujungnya
diikat dengan seketul kunyit kepada pengantin perempuan hingga aras dada. Kedua
mempelai memberi hormat kepada ibu bapa atau mertua dengan menukar dulang
berisi buah-buahan dan menyapu debu suci pada dahi pengantin. Antara adat
yang dilakukan untuk menghormati dan mendapat restu termasuklah menyerah sebiji
kelapa yang dilubangkan pada bahagian atasnya, menuang air susu ke dalamnya,
memberi sirih, mencium tapak kaki ibu bapa (membasuh kaki ibu bapa), memberi
hadiah dhoti (bapa mertua) serta sari (ibu mertua) dan wang. Biasanya pasangan
pengantin akan bertukar-tukar kalungan bunga sebanyak tiga kali dan berkongsi
minum air susu bercampur pisang di dalam sebiji gelas. Upacara ini menandakan
pasangan ini secara rasmi telah menjadi suami isteri. Beberapa faktor penting
yang diambil kira sebelum upacara perkahwinan dilangsungkan untuk mendapat
kebahagiaan hidup, antaranya seperti masa yang baik untuk melangsungkan
perkahwinan, pengertian thaali,valatu kal, pemberian manisan, hadiah,
penghormatan kepada pengantin lelaki, simbol pokok pisang, jamuan perkahwinan
dan meroboh khemah perkahwinan.
8.
SELEPAS MAJLIS PERKAHWINAN
Terdapat beberapa adat yang dijalankan oleh masyarakat India selepas berlangsungnya
sesuatu majlis perkahwinan. Antara adat tersebut ialah pengantin perempuan
dikehendaki pergi ke rumah pengantin lelaki sebagai menghormati suami selepas
mereka disahkan sebagai pasangan suami isteri. Kemudian pengantin lelaki pula
dikehendaki pergi ke rumah pengantin perempuan selama tiga hari. Pada masa itu
ibu bapa mertua akan menghormati kedua-dua pengantin dengan mengadakan jamuan.
Pada hari ketiga selepas perkahwinan, khemah yang dipasang untuk majlis
perkahwinan lazimnya akan dirobohkan. Sebelum khemah dirobohkan, ayam akan
disembelih sebagai tanda menunjukkan tamatnya upacara perkahwinan. Namun amalan
tersebut tidak lagi dilakukan pada masa kini. Hanya jamuan ringan sahaja yang
diberikan kepada mereka yang merobohkan khemah perkahwinan. Jamuan perkahwinan
tidak ketinggalan diadakan selepas upacara perkahwinan dijalankan. Sekiranya
perkahwinan dilakukan di kuil, sayur-sayuran akan dihidangkan kepada para
tetamu. Sekiranya jamuan diadakan di dewan, makanan selain dari sayur-sayuran
dihidangkan, kecuali daging kerana daging amat dilarang dalam agama Hindu.
Jamuan tersebut akan turut disertai oleh saudara mara serta sahabat handai.
5. OBJEKTIF KAJIAN
Objektif
kajian ini adalah untuk :
1.
Mengenalpasti jenis-jenis adat resam dalam majlis perkahwinan masyarakat India
di Taman Kelubi Damai, Jasin, Melaka.
2.
Mengenalpasti kepentingan mengekalkan adat resam dalam majlis perkahwinan
masyarakat India di Taman Kelubi Damai, Jasin, Melaka.
6. LOKASI KAJIAN
Dalam
membuat kajian, kawasan kajian adalah satu elemen yang sangat penting. Kawasan
kajian ini adalah berfokus di Taman Kelubi Damai yang mengamalkan adat resam
perkahwinan dalam kalangan masyarakat India. Kawasan ini terletak kira-kira
diantara 3 km dari Bandar Jasin dan 25 km atau 35 minit daripada
Bandaraya Melaka. Infrastrukur yang baik membolehkan kenderaan darat seperti
motosikal, kereta, van dan lori boleh memasuki kawasan perumahan taman ini.
PETA 1
Peta 1 : Peta Negeri Melaka (Sumber : Laman Peta
Google)
PETA 2
Peta 2 : Peta Daerah Jasin (Sumber : Laman Peta Google)
PETA 3
Peta 3 : Peta Kawasan Taman Kelubi Damai (Sumber : Laman
Peta Google)
Gambar Kawasan Perumahan Taman Kelubi Damai
7. METEDOLOGI KAJIAN
Bahagian ini membincangkan reka bentuk kajian, sampel kajian, instrumen kajian, cara pengumpulan data dan cara analisis data.
7.1.1
Reka Bentuk Kajian
Kajian ini berbentuk kajian tinjauan. Kajian tinjauan ialah kaedah
mengumpul maklumat dengan bertanyakan satu set soalan kepada satu sampel
individu yang dipilih daripada populasi penduduk yang hendak dikaji. Kajian ini
bertujuan untuk melihat sejauh manakah perlaksanaan adat perkahwinan masyarakat
India di Taman Kelubi Damai.
7.1.2
Sampel Kajian
Pemilihan sampel untuk kajian ini dilakukan secara rawak mudah yang
melibatkan 25 orang penduduk di kawasan perumahan Taman Kelubi Damai. Bilangan
sampel bersesuaian dengan kajian kuantitatif yang memerlukan bilangan sampel
yang besar untuk mewakili populasi yang ingin dikaji.
7.2.1
Instrumen Kajian
Instrumen kajian yang digunakan semasa menjalankan kajian ini
ialah borang soal selidik.
7.2.2
Pemerhatian
Pengkaji menyediakan borang pemerhatian untuk memerhati dan
menganalisis bilangan penduduk Taman Kelubi Damai mengikut jantina dan kelas
umur.
7.2.3
Soal Selidik
Pengkaji menggunakan instrumen soal selidik yang dibina menggunakan
(keep it short and simple) iaitu mengemukakan soalan yang ringkas dan mudah
difahami oleh responden. Borang soal selidik ini mengandungi 2 bahagian iaitu
mengenalpasti jenis-jenis adat resam dalam majlis perkahwinan masyarakat India
dan mengenalpasti kepentingan mengekalkan adat resam dalam majlis
perkahwinan masyarakat India. Soalan borang soal selidik merupakan soalan
tertutup dan menggunakan skala biasa berserta skala linkert.
7.2.4
Temu Bual Secara Tidak Formal
Pengkaji
menyediakan 23 soalan yang berkaitan dengan jenis-jenis adat resam dan
kepentingan mengekalkan adat resam dalam majlis perkahwinan masyarakat India
yang dilaksanakan oleh masyarakat India untuk mendapatkan maklumat daripada
responden.
7.3
Cara Pengumpulan Data
Data
dan maklumat untuk kajian ini dikumpul menggunakan pelbagai cara seperti
dokumentasi, soal selidik dan temu bual secara tidak langsung. Pengkaji
mempersembahkan data dalam bentuk jadual statistik, graf dan carta pai.
8. DAPATAN KAJIAN
Bahagian
ini menerangkan keputusan analisis data berdasarkan tindak balas
responden terhadap soal selidik yang telah dijalankan berkaitan tentang
jenis-jenis adat resam dalam majlis perkahwinan masyarakat India dan
kepentingan mengekalkan adat resam dalam majlis perkahwinan masyarakat India di
Taman Kelubi Damai, Jasin, Melaka.
8.1
Demografi Responden
Jadual
1 berikut menunjukkan peratus bilangan responden yang disoal selidik
mengikut umur.
Jadual 1: Demografi Responden Mengikut Umur.
|
Umur
|
Bilangan ( responden)
|
Peratus (%)
|
||||||||||||
|
20 - 30
|
6
|
24%
|
||||||||||||
|
31 - 40
|
4
|
16%
|
||||||||||||
|
41 - 50
|
7
|
28%
|
||||||||||||
|
51 - 60
|
8
|
32%
|
||||||||||||
Peratus kajian tentang adat perkahwinan di Taman Kelubi
Damai berdasarkan Umur.
Responden yang berumur antara 20 hingga 30 tahun adalah
seramai 6 orang bersamaan 24%. Bagi responden yang berumur 31 hingga 40 tahun
pula adalah seramai 4 orang bersamaan 16%. Responden yang berumur 41 hingga
50 tahun adalah seramai 7 orang bersamaan 28%. Akhir sekali, responden yang
berumur 51 hingga 61 tahun adalah seramai 8 orang bersamaan 32%.
Jadual 2 berikut menunjukkan peratus bilangan responden
berdasarkan tempoh mereka menetap di Taman Kelubi Damai.
Jadual 2 : Demografi Peratus Bilangan Responden
Berdasarkan Tempoh Mereka Menetap Di Taman Kelubi Damai.
|
||||||||||||||
Peratus kajian tentang adat Perkahwinan di Taman Kelubi
Damai berdasarkan tempoh responden menetap.
Bilangan
responden yang menetap kurang dari satu 1 tahun di Taman Kelubi Damai iaitu
kawasan kajian ialah seramai seorang bersamaan 4%. Bilangan responden yang
menetap di kawasan kajian antara 1 hingga 5 tahun ialah seramai 14 orang
bersamaan 56%. Akhir sekali, bilangan responden yang menetap di kawasan kajian
selama 6 hingga 10 tahun adalah seramai 10 orang bersamaan 40%.
Jadul
3 berikut menunjukkan peratus bilangan responden yang disoal selidik mengikut
pekerjaan mereka.
Jadual 3 : Demografi Peratus Bilangan Responden Berdasarkan
Pekerjaan.
|
Pekerjaan
|
Bilangan ( responden)
|
Peratus (%)
|
|
Ya ( bekerja)
|
15
|
60%
|
|
Tidak ( suri rumah)
|
10
|
40%
|
Peratus kajian tentang adat Perkahwinan di Taman Kelubi
Damai berdasarkan tahap pekerjaan responden.
Bilangan
responden yang mempunyai pekerjaan adalah seramai 15 orang bersamaan 60%. Juga,
bilangan responden yang tidak memilki pekerjaan atau suri rumah adalah seramai
10 orang bersamaan 40%. Responden yang dipilih untuk menjalankan kajian
ini mempunyai pekerjaan yang berbagai jenis. Antaranya ialah, kakitangan
kerajaan dan pekerja swasta.
Jadual
4 berikut menunjukkan bilangan peratus jumlah ahli dalam keluarga responden.
Jadual 1: Demografi Peratus Bilangan Jumlah Ahli Dalam
Keluarga Responden
|
Jumlah Ahli Dalam Keluarga Responden
|
Bilangan ( responden)
|
Peratus (%)
|
|
1 - 5
|
14
|
56%
|
|
6 - 10
|
11
|
44%
|
Peratus kajian tentang adat Perkahwinan di Taman Kelubi
Damai berdasarkan jumlah ahli dalam keluarga responden.
Bilangan
responden yang mempunyai ahli keluarga antara 1 hingga 5 adalah seramai 14
orang bersamaan 56%. Seterusnya, bilangan responden yang mempunyai ahli
keluarga antara 6 hingga 10 adalah seramai 11 orang bersamaan 44%. Responden
yang dipilih secara rawak untuk menjalankan kajian ini mempunyai jumlah ahli
keluarga masing-masing yang berbeza.
Jadual
5 berikut menunjukkan status perkahwinan responden.
Jadual 5 : Demografi Peratus Bilangan Responden Mengikut
Status Perkahwinan.
|
Status Perkahwinan
|
Bilangan ( responden)
|
Peratus (%)
|
|
Sudah Berkahwin
|
25
|
100
|
|
Belum Berkahwin
|
-
|
0
|
Peratus kajian tentang adat Perkahwinan di Taman Kelubi
Damai berdasarkan status
perkahwinan responden.
Bilangan
responden yang sudah berkahwin adalah 25 orang bersamaan 100%. Kesemua
responden kajian ini sudah berumahtangga. Pengkaji memilih mereka yang sudah
berumahtangga kerana boleh memperoleh maklumat kajian dengan lebih terperinci
mengenai adat perkahwinan serta dapat membuat kaedah temubual tidak formal
dengan mereka.
Jadual
6 : Jenis-jenis adat resam dalam majlis perkahwinan masyarakat India di Taman
Kelubi Damai, Jasin, Melaka.
|
Jenis – jenis adat resam
dalam majlis perkahwinan India
|
Ya / Bersetuju
|
Tidak / Tidak Bersetuju
|
||
|
Bilangan Responden
|
Peratus
|
Bilangan Responden
|
Peratus
|
|
|
1.Bakal pengantin lelaki membawa
hantaran seperti sirih dan pinang semasa mengunjungi rumah bakal pengantin
perempuan.
|
25
|
100
|
0
|
0
|
|
2.Wakil pengantin lelaki membawa
hantaran dalam jumlah bilangan yang ganjil semasa menghadiri upacara ikat
janji atau ‘niccayam’.
|
25
|
100
|
0
|
0
|
|
3.Bertukar-tukar kalungan malai di
antara kedua-kedua bakal pengantin dalam upacara ‘niccayam’.
|
20
|
80
|
5
|
20
|
|
4. Memainkan alat muzik
tradisional seperti ‘nataswaram’ dan ‘melam’ dalam upacara ‘parisam’.
|
5
|
20
|
20
|
80
|
|
5. Pihak pengantin lelaki memberi
kumkum,sirih dan pinang kepada pembuat ‘thaali’.
|
25
|
100
|
0
|
0
|
Jadual di atas menunjukkan jenis-jenis adat resam dalam majlis perkahwinan masyarakat India yang masih diamalkan oleh penduduk di Tamank Kelubi Damai. Berdasarkan pemerhatian yang dijalankan oleh pengkaji mendapati penglibatan masyarakat dalam majlis perkahwinan mampu mengeratkan hubungan silaturahim antara saudara-mara mereka justeru dapat menjayakan sebuah majlis perkahwinan.
Seterusnya, berdasarkan penilaian yang dibuat melalui soal selidik, didapati
bahawa penduduk Taman Kelubi Damai masih mengamalkan segala jenis adat resam
dalam melangsungkan sebuah majlis perkahwinan. Sebagai contoh, kesemua 25
responden bersetuju bahawa bakal pengantin lelaki perlu membawa hantaran
seperti sirih, pinang, dan buah-buahan semasa mengunjungi rumah bakal pengantin
perempuan buat pertama kali. Adat resam ini diamalkan sejak zaman nenek moyang
lagi kerana adat ini dianggap dapat melahirkan hubungan baik antara kedua-dua
belah bakal pengantin. Pernyataan ini mendapat tanda setuju kesemua responden
dengan kadar peratus 100.
Selain itu, berdasarkan penilaian yang dibuat melalui soal selidik oleh
pengkaji di Taman Kelubi Damai, didapati bahawa kesemua responden menyetujui
dengan pernyataan wakil pengantin lelaki perlu membawa hantaran dalam jumlah
bilangan yang ganjil semasa menghadiri upacara ikat janji atau dikenali sebagai
“niccayam”. Pernyataan ini mendapat tanda setuju kesemua responden dengan kadar
peratus 100. Adat resam ini membawa maksud bahawa kesemua rancangan dan majlis
perkahwinan akan berjalan lancar jika ianya diamalkan.
Di samping itu, berdasarkan penilaian yang dibuat melalui soal selidik di Taman
Kelubi Damai, didapati bahawa seramai 20 responden bersamaan 80 peratus dari
penduduk kawasan kajian bersetuju dengan pernyataan bertukar-tukar kalungan
‘malai’ di antara kedua-dua bakal pengantin itu penting dalam upacara
“niccayam”. Manakala, seramai 5 responden bersamaan 20 peratus tidak bersetuju
dengan pernyataan ini kerana mereka berasa bahawa pertukaran kalungan ‘malai’
dapat dilakukan dalam majlis perkahwinan. Pertukarang kalungan ‘malai’ membawa
maksud kedua-dua bakal pengantin sudah bersetuju untuk menjadi pasangan
masing-masing.
Selain itu, berdasarkan penilaian yang dibuat melalui soal selidik di kawasan
kajian, didapati bahawa seramai 17 orang responden bersamaan 68 peratus
tidak bersetuju dangan pernyataan memainkan alat muzik tradisional seperti
‘nataswaram’ dan ‘melam’ dalam upacara “parisam” sebagai satu aktiviti
yang wajib untuk dilakukan. Manakala hanya 8 orang responden bersamaan 32
peratus bersetuju dengan pernyataan ini. Adat resam memainkan alat muzik semasa
upacara “parisam” tidak begitu diberi keutamaan kerana ianya banyak
melibatkan perbelanjaan. Jadi, hanya masyarakat yang terdiri daripada golongan
sederhana kaya dan senang sahaja akan melakukannya dalam majlis perkahwinan
keluarga mereka. Ramai responden berpendapat bahawa masyarakat India dapat
mengurangkan perbelanjaan sekiranya mereka tidak memainkan alat muzik semasa
mengadakan upacara “parisam”.
Seterusnya, berdasarkan penilaian yang dibuat melalui dapatan soal selidik di
Taman Kelubi Damai, didapati bahawa kesemua 25 orang responden bersetuju dengan
pernyataan pihak pengantin lelaki boleh memberi kumkum, sirih, dan pinang
kepada pembuat ‘thaali’. Pernyataan ini mendapat tanda setuju daripada kesemua
responden dengan kadar peratus 100. Adat resam ini diamalkan sejak dulu lagi
dalam kalangan nenek moyang masyarakat India kerana perlakuan ini dianggap
sebagai tanda hormat dan berterima kasih kepada pembuat ‘thaali’ kerana beliau
telah melakukan satu kerja yang mulia dengan membantu menyatukan dua insan
dalam alam perkahwinan.
Secara keseluruhanya, pengkaji mendapati semua adat dalam majlis perkahwinan
masih diamalkan oleh masyarakat di Taman Kelubi Damai dan objektif pengkaji
tercapai untuk memperkenalkan semula adat perkahwinan. Pegangan masyarakat
India terhadap adat resam dalam majlis perkahwinan masih utuh lagi bagi
mewarisi adat yang dilakukan sejak turun temurun.
Jadual 7 :
Kepentingan mengekalkan adat resam dalam majlis perkahwinan masyarakat India.
|
Kepentingan mengekalkan adat resam
dalam majlis perkahwinan India
|
Tidak Penting
|
Penting
|
Sangat Penting
|
|||
|
Bilangan
(responden)
|
Peratus
(%)
|
Bilangan
(responden)
|
Peratus
(%)
|
Bilangan
(responden)
|
Peratus
(%)
|
|
|
1.Bakal pengantin lelaki
mengunjungi rumah bakal pengantin perempuan sebelum perkahwinan.
|
2
|
8
|
12
|
48
|
11
|
44
|
|
2.’Pen paarthal’ bertujuan untuk
mengetahui latar belakang pakal pengantin perempuan dan bakal pengantin
lelaki.
|
3
|
12
|
-
|
-
|
22
|
88
|
|
3.Menyapu serbuk kunyit atau
‘manjal’ pada kad jemputan perkahwinan.
|
-
|
-
|
12
|
48
|
13
|
52
|
|
4.Penilikan keserasian atau
‘thirumanam poruttam paarthal’ penting untuk dilakukan sebelum perkahwinan.
|
2
|
8
|
6
|
24
|
17
|
68
|
|
5.Masa baik ditilik sebelum
mengadakan majlis perkahwinan.
|
-
|
-
|
-
|
-
|
25
|
100
|
Jadual
di atas menunjukkan kepentingan amalan adat resam dalam majlis perkahwinan
masyarakat India di Taman Kelubi Damai. Berdasarkan pemerhatian yang dilakukan
oleh pengkaji, didapati bahawa kesemua adat resam mempunyai keistimewaan dan
kepentingannya masing-masing. Daripada temu bual secara tidak formal dengan
beberapa penduduk dan responden kajian, didapati bahawa mereka amat gembira dan
senang hati semasa menganjurkan dan mengadakan upacara-upacara keagamaan
perkahwinan.
Seterusnya, berdasarkan penilaian yang dibuat melalui soal selidik oleh
pengkaji, mendapati bahawa seramai 23 bersamaan 92 peratus bersetuju dengan
pernyataan pengantin lelaki perlu mengunjungi rumah pengantin perempuan sebelum
majlis perkahwinan walau sekalipun. Daripada temu bual secara tidak formal
dengan penduduk di Taman Kelubi Damai, didapati bahawa kebanyakkan berpendapat
bahawa pasangan bakal pengantin perlu mengenali satu sama lain agar mereka
dapat memahami satu sama lain dengan lebih baik dan ianya akan merapatkan lagi
perhubungan mereka kelak. Namun, sebilangan responden tidak begitu bersetuju
dengan pernyataan ini disebabkan mereka berpendapat pasangan bakal pengantin
boleh mengenali antara satu sama lain selepas perkahwinan dilangsungkan.
Berdasarkan penilaian yang dibuat melalui soal selidik, pengkaji mendapati
bahawa adat resam “pen paarthal” atau dikenali sebagai berjumpa bakal pengantin
adalah bertujuan untuk mengenali latar belakang bakal pengantin perempuan.
Seramai 22 orang responden bersamaan 88 peratus bersetuju dengan pernyataan ini
manakala seramai 3 orang responden bersamaan 12 peratus tidak begitu
bersetuju dengan pernyataan ini. Daripada temu bual secara tidak rasmi dengan
sekumpulan penduduk kawasan kajian, pengkaji mendapati bahawa ramai yang
berpendapat upacara ‘pen paarthal’ membantu rombongan pengantin lelaki untuk
lebih mengenali keluarga serta latar belakang seseorang bakal pengantin itu.
Jadi, upacara ini masih diamalkan hingga hari ini oleh penduduk Taman Kelubi
Damai demi mencari bakal pengantin perempuan yang soleha.
Selain itu, berdasarkan penilaian yang dibuat melalui soal selidik pengkaji
mendapati bahawa adat resam menyapu serbuk kunyit atau “manjal” pada permukaan
kad jemputan perkahwinan itu penting untuk dilakukan dalam majlis perkahwinan
masyarakat India.
Seramai 25 orang responden iaitu bersamaan 100 peratus
bersetuju bahawa amalan ini dilakukan kerana ianya tanda perasaan bahagia dan
keamanan serta keindahan. Jadi, penyapuan serbuk kunyit pada permukaan kad
perkahwinan menunjukkan sesebuah majlis perkahwinan itu akan berjalan lancar
dan pasangan pengantin akan sentiasa bersama hingga akhir hayat.
Di samping itu, berdasarkan penilaian yang dibuat melalui soal selidik oleh
pengkaji, didapati bahawa upacara penilikan keserasian kedua-dua bakal
pengantin atau dikenali sebagai “thirumanam poruttam paarthal” itu sangat
penting. Hampir kesemua responden bersetuju dengan pernyataan ini. Seramai 17
orang responden bersamaan 68 peratus sangat bersetuju dan 6 orang responden
bersetuju dan 2 orang responden tidak begitu bersetuju dengan pernyataan ini.
Daripada temu bual tidak formal dengan beberapa penduduk Taman Kelubi Damai,
didapat bahawa ramai yang berpendapat penilikan keserasian kedua-dua bakal
pengantin sangat penting untuk memastikan rumahtangga mereka tidak menghadapi
sebarang masalah kelak. Penilikan keserasian ini dilakukan untuk mengetahui
kefahaman bakal pengantin dalam alam perkahwinan mereka kelak.
Justeru, berdasarkan penilaian yang dibuat melalui soal selidik di kawasan
kajian, didapati bahawa kesemua 25 orang responden bersetuju dengan pernyataan
masa baik ditilik sebelum majlis perkahwinan diadakan adalah sangat penting.
Masa baik ditilik sebelum melangsungkan sebuah majlis perkahwinan adalah
bertujuan untuk memastikan tiada perkara yang tidak diingini atau buruk berlaku
semasa majlis perkahwinan dijalankan. Ianya juga dilakukan untuk memastikan
alam perkahwinan bakal pengantin penuh dengan kebahagiaan dan kegembiraan sepanjang
hayat.
Akhir sekali, berdasarkan penilaian yang dibuat melalui dapatan soal selidik,
kesemua responden bersetuju dengan pernyataan segala adat resam perlu
dikekalkan dalam majlis perkahwinan agar dikenali generasi akan datang. Adat
resam juga perlu dikekalkan agar identity bangsa terjamin dan dijaga sepanjang
masa.
9.A. RUMUSAN
Kajian ini mengemukakan data bagi memenuhi objektif kajian. Bahagian ini akan
merumuskan hasil dapatan kajian.
9.1
Jenis-jenis adat resam dalam majlis perkahwinan masyarakat India di Taman
Kelubi Damai, Jasin.
Dapatan kajian menunjukkan bahawa kebanyakkan penduduk di Taman Kelubi Damai
masih mengamalkan semua jenis-jenis adat perkahwinan dalam majlis perkahwinan
masyarakat India. Antara adat yang masih diamalkan adalah adat merisik,
meminang, bertunang, ikat janji, parisam, dan mukuurtta kaal. Adat ini masih
diamalkan walaupun sudah bertahun-tahun diwarisi oleh masyarakat India.
9.2
Kepentingan mengekalkan adat resam dalam majlis perkahwinan masyarakat India di
Taman Kelubi Damai, Jasin.
Dapatan kajian juga mendapati bahawa penduduk di Taman Kelubi Damai ini
memperoleh pelbagai faedah dan kesan positif melalui amalan adat resam
perkahwinan yang mereka amalkan. Menurut soal selidik yang telah dijalankan,
masyarakat berpendapat bahawa perkahwinan secara sederhana akan mengurangkan
pembaziran serta kos perkahwinan. Pembaziran berlaku apabila sesuatu majlis
perkahwinan diadakan secara besar-besaran yang mana boleh menelan perbelanjaan
sehingga berpuluhan ribu. Contohnya, ramai penduduk Taman Kelubi Damai tidak
begitu bersetuju dengan pernyataan penyediaan alat-alat muzik seperti
‘nataswaram’ dan ‘melam’ itu wajib untuk dimainkan semasa upacara ‘parisam’.
Seterusnya, penduduk Taman Kelubi Damai juga bersetuju bahawa pelbagai jenis
adat resam perlu dilalui sebelum mengadakan sesuatu majlis perkahwinan. Pertama
sekali, ibu bapa si lelaki perlu berjumpa dengan ibu bapa si perempuan untuk
menanyakan pendapat mereka dan persetujuan mereka terhadap perkahwinan ini.
Sekiranya, ibu bapa si perempuan bersetuju dan ibu bapa si lelaki berkenaan
dengan pilihan anak lelaki mereka, maka mereka boleh mengadakan perbincangan
antara keluarga bagi membincangkan tarikh pertunangan dan perkahwinan yang akan
diadakan. Semasa majlis pertunangan diadakan, keluarga kedua-dua belah
pengantin akan membincang mengenai perbelanjaan majlis perkahwinan
dan penghantaran dulang yang digelar ‘seer’.
Bukan itu sahaja, kebanyakan penduduk Taman Kelubi Damai yang dipilh menjadi
responden kajian ini, bersetuju bahawa ‘thirumanam poruttam paarthal’ atau
dikenali sebagai penilikan keserasian bakal pengantin itu perlu dan wajib
untuk dilakukan sebelum majlis pekahwinan. Ini adalah kerana keserasaian antara
kedua-dua pengantin itu penting untuk memastikan alam perkahwinan mereka kelak
bahagia dan sentiasa harmoni. Penilikan keserasian pengantin juga bertujuan
untuk memastikan hubungan suami isteri mereka kekal hingga ke akhir hayat.
Selain itu, kebanyakkan responden bersetuju dengan pernyataan mengadakan
perkahwinan sederhana bagi mengurangkan beban keluarga kedua-dua pengantin.
Responden juga berpendapat bahawa segala perbelanjaan majlis perkahwinan perlu
dikongsi oleh kedua-dua belah keluarga pengantin bagi memudahkan majlis
perkahwinan berjalan lancar. Akhir sekali, kebanyakkan responden berpendapat
majlis perkahwinan perlu diadakan secara kecil-kecilan untuk mengelak
pembaziran tetapi cukup hanya majlis kecil yang penuh bermakna kerana majlis
perkahwinan hanya sekali seumur hidup bagi yang kurang berkemampuan.
9.B. KESIMPULAN
Hasil daripada kajian, didapati masyarakat India di Taman Kelubi Damai berada
di tahap yang sempurna dan teratur dari segi amalan yang dijalankan semasa majlis
perkahwinan di taman ini. Kebanyakkan penduduk yang berbangsa India di kawasan
perumahan ini, memberi keutamaan kepada segala adat resam semasa melangsungkan
majlis perkahwinan.
Kepentingan utama pengamalan adat resam dalam majlis perkahwinan India adalah
bagi mewarisi adat yang diamalkan sejak dahulu lagi. Hal ini kerana, penduduk
Taman Kelubi Damai mempunyai pelbagai adat dalam sesebuah perkahwinan yang
dijalankan. Jika generasi muda zaman sekarang mengamalkan segala adat resam
yang telah menjadi kebiasaan nenek moyang mereka, maka adat resam masyarakat
India dapat dikekalkan sampai bila-bila.
10. RUJUKAN
Cikgu
karthik(2015).cikgukarthik.blogspot.Dicapai pada Februari 28,2015 , dari
Wikipedia(2012).wikipedia.org.Dicapai
pada Mac,17,2015 , dari
Sejarah-history(2010).blogspot.com.Dicapai
pada Februari 28,2015 , dari
Adat
Dalam Masyarakat Malaysia Dan Kepentingannya.Dicapai pada Mac 12,2015 ,
dari
Adat
Perkahwinan Kaum India Di Malaysia.Dicapai pada Mac 12,2015 , dari
Masyarakat
India.Dicapai pada Mac 23,2015 , dari
Perkahwinan
Hindu.Dicapai pada April 1,2015 , dari
Siri
Adat dan Budaya Kaum Utama Malaysia.Dicapai pada April 2,2015 , dari
Maruwiah
Ahmat, Siri Adat Dan Budaya Kaum Utama : India,Penerbit GOODWILL PUBLICATIONS
(001671150-P),2013,hlm 34
11. LAMPIRAN
#sertakan
gambar-gambar yang berkaitan dengan tajuk anda sebagai bukti anda membuat kerja
kursus ini!
No comments:
Post a Comment